National Guard a sem Vunglek tawh thukidotna

Eimi sungah US galkap lut a kitam semsem hangin, National Guard lut pen kitawm lai-in numei bang tawm pha diak hi. Vunglek pen ei Kentucky state adingin numei ah a masa pen hi ding ahih manin, hong pai lai ding khangnote in theih ding kilawmte a theihtheih nadingin a phusa ama tungah Agape Digest in dotnate, email pan na nei thei ung.

AD= Agape Digest, VL= Vunglek, NG= National Guard

 

AD: Na minpi le tu laitak nasep le na sangkahna ah bang lam zui ding cih nong gen thei diam?

VL: Ka minpi pen Zam Lam Vung hi-in tulaitak National Guard sem. Sanglam ah ka major pen Fashion Merchandising hi-in ka minor pen Military Science hi.

AD: Kidong pah samsam leng…bang ngimna tawh National guard lut na hia?

VL: Amasa penin… ka ut na ahang hileh,  mi huh nopna, experience ngah nuam, kei tung tawn a mi thapia  nuam le a benefits hamphatna teng hang hi.

AD: Na lut thei na ding bang ci bangin kigingna nei na hia..ASVAB (laivuanna) ading ahi zong, Physical (Cilesa hatna lam)test a ding a hi zong..

VL:Siang gen leng kei lam pan bang mah kigin na neilo. A na khempeuh zong a ong liam liam himai. ASVAB hileh mat 2 val tawh ong, ka sanna zong a ciangtan zah 4’11 hilian. Physical lam bel Basic Training ka pai ma, kal nih kisap khawnga zingsanga veng kiim ah tai.

AD: Laisimte tel dingin Basic Training ah na daily routine uh tawm nong gen dia..

VL: Gen thei mah ning ei. 4:30 a.m- Thawh hun (lupna bawl, innteng hah), 5:00 a.m- Physical Triaining (PT) nei, 6:00 a.m- Zing anne, 6:30 a.m- Training (Laisin), 12:00 p.m- Sun anne, 12:30 p.m- Training (Lai, siamna sin), 5:00 p.m-  Nitak anne, 5:30 p.m- Siate hun, mail ngah te kihawm, 8:00 p.m- Personal time: Kisil, lai khak nuam te’n lai at hun, puansawp hun, 9:00 p.m- Lup hun.

AD: Haksa na sak pen bang ahia? Tua na haksatna pen koi ci gualzawh na hia?

VL: Haksa ka sak pen Rucking hi. Ruck pen kha nih sunga 3 vei nei. Pound 40 kiim a gik ding ko vanteng puain sehnel, suanglak ah anai banga pai khak pen hamsa sa pen ing. Ahang in mi kal khat pen kei adinga kal 2 kal 3 bang aih cianga, a tamzaw tai pian kul, hi kei leh, hong kingak lo ahih cianga. Ka gualzawhna bel Pasian in tha hong guatna, le kei le kei zong pen milakah thanemna lak nuamlo kaih cianga sihna ding hi kei, cih tawh tha kipia.

AD: Nop na sak pen bang ai tam? Bang hanga nop sa na hia?

VL: Nop kasak pen ahih leh, NG ka lut pen ka hih khak loh ding teng hih kha. Gentehna ah thau kap kha, grenade bom lawnkha, galkap mawtaw hawl kha in, tua teng mah nop sa ing.

AD: Asian mite pen mikangte tawh  kitehna ah⁸ i tha neu cileng, simmawhna discrinimation khawng na thuak kha hia?

VL: Kei bangin tuak kha keng, kileh bulh zaw. Kei bang thaneu kaih cianga amau upmawh sang hat zaw kik bilbel in amau hong pakta uh.

AD: A lunglutte ading na benifits (hamphatnate) ngah dingte nong gen diam?

VL: Benefits bel Active maw, Reserve maw National Guard maw cih tawh kisai.

Active-te pen full-time hunbit sem aih cianga, hamphatna a tam zaw ngah. Khasum khit ciang, VA loan (Inn leina ding sumleitawi), Tricare (Insurance), GI Bill (education assistance- Sangsum huhna), Housing assistance (Inn man piak pih), Clothing allowance (Puan man ding).

National Guard leh Reserve pen part-time hi-in hamphatna a thupi pen angah uh cileng, sangsum hong piak sak uh. Kha khat a ni 2 bek na kisem ahih cianga tua ni nih ai bek khasum kingah. Hamphatna dangte ah, State Tuition Assistance in kum langa $4,500 hong piak sak, tua leh Reserve EducationAssistance Program (REAP) in laibu man ahi zongin zat tawm ding hong pia.

Tricare (Insurance) ngahna dingin ni 30 val hunbit sep kul.

VA loan ngah theihna dingin: Ni 181 val hunbit sem ding,(leh) Gal kido hun sungah ni 90 val sem ding (Galdo ding), NG le Reserve ahih leh Kum 6 sung sem ding cih dan.

AD: NG na lut na kisik kik na a om hia..

VL: Khat vei vei ciang bel lungkia thei zel.  Ahiang, ka ngah hamphatnate ka ngaihsut ciang lah, ka kisik na om tuan kei.

AD: Regular Army lut huai zaw na sa hia..

VL: Ei lunggulhna tawh kisai sa ing. Kei bang full-time sangkah lai kaih cianga National Guard pen option hoih zaw maw, ahangin sangkahna nawng kaisak lo. Sangkah nawn lo hileng bel Regular Army septak sa ing.  Tua hileh, I sepnate a cian zaw a kithei zaw dingin, benefit zong a bit a ngah ding.

AD: Atawpna dingin nang dana Zomi khangnote ading advice na piak nop a om hia.?

VL: Na manphatna Pasian longal, midang tungah kinga sak ngei ken. Na kinga sak leh, na hih ding thuhoih tampi le na ngah ding hamphatna tampi hong khak tan dinga, na ngimna, manpha na sak thute tawh hong kigamla sakin hong gammang sak ding hi.

 

(Siangtakin a tuahkhak thute hong hawmsawn Lia Vunglek tungah Agape Digest in lungdamna thu kong puak uh hi.)