Nungakno Dinah

(Pian. 30-21, 34:1-31, 46:15)

Kei, ka min pen Dinah hi. Nungakno khat hi pan ing. Ka pa pen Jacob hi-in, ka nu pen Leah hi. Ka unau lakah kei bek numei hi’ng. U pasal sawm le nua pasal 2 nei ing. Ka nu lam pan ka pu tawh Mesopotamia ah  ka teng uh hi. Ni khat, ka pa in ka pa lam pan ka pute omna Cannan gam ah kituah ding hong vaihawmin, mun khat pan mun khat ah ka kikhin kawikawi uh hi. A sawt ciangin kituah kawikawi pen ka kingeina seh mai hi.

Hun khat ciangin Shekhem kuam tungin, Shekhem khua tawh a kigamla lo mualtung khat ah giahphual ka sat uh hi. Tua mun panin kei gual nungakno dangte tawh kilawmtat theihna ding hun ka ngah pan hi. Kei bek numei hi-in u numei, nau numei nei lo ka hih  manin, numei dangte tawh kithuah nop ka sa mahmah hi. Ka ute pen lo kho, tu cing cih dan ahih manin hun hong pia man lo uh hi. Ka nu, ka nuno le nasem numei dangte inzong innvai, anbuukvai tawh buai uh ahih manin hun awng nei lo uh hi. Tua manin khua sunga ka lawm numeite tawh ka kithuah den zaw hi. Ka pa le ka nu in hong it uh ahih manin ka cih bangbang hong mang den uh hi.

Ni khat, a ngeina mah bangin Shekhem khua sunga om ka lawmte tawh kimu-in vak dingin inn pan ka paikhia hi. Nibup ka lawmte tawh khua sung vakzau-in, nitum kuan ciangin ciah ding ka kitawi laitak, upmawh lohpi-in tangval khat in hong kai-in hong buan hi. Ka lau dan bel maw, kigen zo vet lo. Kei ut loh pi, ka paalna teng hong suksiatsak hi. Inn zong hong ciah sak lo hi. Ka inn ah hong kha in, ka cih hang kigen thei vet lo-in amau inn mahah hong koihcip hi. ‘Kal khat khial, khan tawn,’ a cih mah bangin kal khat hangin ka nuntakna bup kisia ta hi. Hong buan pen Harmon kumpipa’ tapa Shekhem ahi hi.

Ka tunlezua phawk lua-in nisim luankhi ka nul hi. Ka zua ka ciinte in hong la sam inteh, ci-in nisim ka lam-etna-in ni hong tum zel hi. Amau husa mahmah kiza kha vet lo hi. Kumpipa’ tapa in kei kiangah “Na vang kong ngaih man hi, hong tenpih takpi ding hi’ng”, hong ci den hi. A pa, kumpi Hamor kiangah zong “kei tawh hong kitengsak in. Ka nulepa kiangah kitentheihna ding hong ngetsak in, ci-in a thum hi” ci-in hong gen hi. Kei ka  hih leh, ka nuam tuan kei hi. Inn ciah ding bek ka lungsim ah a om hi.

Ni khat, Shekhem in a pa kumpipa tawh ka inn vuah (uhah) va pai-in, ka pa le ka ute kiang Shekhem le kei a kitensakna dingun a va nget vua leh, ka ute in “kei tawh kiteng ding ahih leh, Shekhem khuami pasal khempeuh in vun a at kul ding hi”, na ci uh hi. Ke’n zong lamdang sa lua! Amau minam le ko kibang lo e maw. Vun-atna cih pen ka pupi uh Abraham pan Pasian’ tawh kiciamna siangtho hi, ci-in ka pa’n hong gen ngei hi. Koi ci hi thei ding hiam, ci-in ka ngaihsunsun hi.

A khuazangun vun-at takpi zen uh hi. Aizong, a ni thum ni ciang upmawh loh pi-in, ka u Simeon le Levi hong suak seisai-in vun-at a om pasalteng ban that uh hi. Numei, naupang, ganhing, lo le inn khempeuh la mang uh hi. Tua ni mahin inn ah hong ciahpih uh hi. Ka ute ka muh manin ka nuam hangin, mawhna khialhna nei lopi a si-in gim thuakin a omte ka muh ciangin ka khasiat mahmah hi. Inn ka tung uh ciangin ka pa in ka ute tai-in “… kei a muhdah huai-in nong bawlna uh tawh kei’ tungah haksatna nong tun uh hi. Kei’ pawl mite tawm hi. Amaute kei’ langah hog kikaikhawmin kei hong sim leh, kei le ka innkuanpihte hong susia ding uh hi,” a cih leh, ka ute nih in “Amah in ka sanggamnu uh numei paktat bangin a bawl ding kilawm ahi hiam?” ci-in a kinial uh ka za hi.

Inn ka tung dong, ka dip a kuakua hi. Ka zum dan zong gen zawh loh. A si mite lah hehpih zel. Meigong a suak, tagah a suakte lah hehpih zel ing. Banghangin hong la pah lo uh ahi hiam? Ka nu le ka pa in ahi zong, ka ute in ahi zong hia ni a thupiang hong dong peuhmah lo uh hi. Banghang hong dong lo uh hiam, ci-in ka lungsim sung buaigawp hi. Ka nungak hihna hong kisuksiatsak ni le tuni bel mangngilh peuhmah nawn kei ning. Ki-ip zo nawn lo ka hih manin ka nu ka dong hi. Ka nu in “Na ute gamsungah om ahih manin na pa in amau hong ciah a ngak hi,” hong cihsan hi. Ka ngaihsunsun hi. Ka pa in mi sawlin ka ute samsak leh kingah ngel hi ven ka ci hi. Banghang sam lo hiam? Kumpi Hamor le a tapate hong pai man hi kei leh, ka ute in thupiang thei lo lai ding uh hi. Ka ngaihtuahtuah hangin ka lungkim thei lo hi. Mo ngenin Hamor hong pai hi kei leh, ka pa in hong kan sawm vetlo dan maw leh? Dotna tampi tawh a tawpna ah “Ka pa pen mi tawh kisia nuam lo ahih man hi’n teh. Kei hong it lo bel hi sam dia. Kei mahmah zong thumang lo se hiveng,” ci-in ka lung ka kikimsak hi. Bangbang hi leh, nulepa’ inn lum lo lum tungta ing. Zumna le launate a bei pak loh ding hang’, ka ute in innkuan maizumna teng amau hoihsak bangin thukkik khin uh hi. Kei bel a pua pusuak nawn vet kei ning.

Mailam hun zong vang nei, picing takin nungta  ding cih ka khensat hi. Hangsan takin ka nuntak manin ka nau Joseph kumpi a suah ciang ka innkuan bupun Egypt ka piat uh ciangin kei zong ka kihel thei hi.

Kei, Dinah’ tuahthu panin khangnote in pilna na lak ding uh ka deihte inah-

  • Nulepa’ thu hilhnate zahtak in. Ngai in. Zui-in, mang in.
  • Nulepa’ itna zangkhial kha kei in. Nang hangin nulepa le innkuan maizumsak kei in. Nulepa le innkuan’ vang a pia hi zaw in.
  • Lawm le gual teelsiam in.
  • Mun muanhuai ahi kei leh, nang kia pai kei in.
  • Kei bangin a tuahsia na om uh leh, kei mah bangin hangsan tak le vang nei, picing takin na mailam ding phul in.

 

Nulepate tung kong gennop thu in-

  • Tate ading hun pia un. Amau tawh kithuah un. Kiho un. An nekhawm un. Kimawl khawm un.
  • Tate’ kithuahpih a lawmte kua hiam cih theih sawm un. Kua tawh kithuah, koi pai cih thei lo liang dingin awlmawh lo-in om ken.
  • Tate’ lungsim ngaihsutna thuaknate ngaihsak in. Amau zong thugen khuan pia in. Kei a nu a pa hing. Kei bek maan. Kei’ gen mang sukpeuh, ci kei in. Tate’ lungsim na theih bek ciangin innkuan buainate pan na kihu thei pan ding hi.
  • Na khat peuhpeuh na sep ding ciangin a ban ah thusia thuhoih bang teng piangthei cih tuat masa in. Tua bang hi leh, khialh tawm pen ding hi.
  • Tate pen a nungta Pasian kammal tawh thu hilhin Pasian’ deihna tawh kizui-in itna kidim innkuan sungah khangkhiasak ni.

Rev. Dr. Khin Shwe Oo

(Rev. Dr. Khin Shwe Oo’ at, “Laisiangtho Lui huang sunga pak namtuite” “ဓမ​ ဟောင်းဥယျာဥ်ထဲက ပန်းရနံ့များ” cih laibu pan kitei kik hi.)